İskeçe Türk Birliği

İSKEÇE TÜRK BİRLİĞİ

1989-2009

bir hukuk ve demokrasi mücadelesi

Hazırlayan:
Ozan Ahmetoğlu



İskeçe Türk Birliği davası ile Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği davaları AİHM'nde sonuçlandı.

Batı Trakya Türklerinin çeyrek asırdır sürdürdüğü hukuk mücadelesinde müjdeli haber Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden geldi. İskeçe Türk Birliği'nin 25 yıllık davası İnsan Hakları Mahkemesi'nde noktalandı. Fransa'nın Strazburg kentindeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 27 Mart 2008 Perşembe günü İskeçe Türk Birliği davasının yanısıra Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği davasının da sonucunu açıkladı. AİHM'nin kararı azınlık derneklerinin lehine oldu. Mahkeme, isminde "Türk" kelimesi bulunan her iki derneği de haklı buldu. Böylece, uluslararası mahkeme Yunanistan'ı her iki davada da mahkum etmiş oldu.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Batı Trakya Türklerinin örgütlenme özgürlüğü ve milli kimlik mücadelesi alanında çok önemli iki davasını sonuca bağladı. 27 Mart Perşembe günü AİHM tarafından yapılan açıklamada, Yunan mahkemeleri tarafından 25 yıl önce başlatılan bir süreçle kapatılan İskeçe Türk Birliği'nin bu karara yaptığı itiraz kabul edildi. Bu arada isminde "Türk" kelimesi olduğu için mahkemeler tarafından kurulmasına izin verilmeyen Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği'nin sözkonusu mahkeme kararlarına yaptığı itiraz kabul edildi ve azınlık derneği haklı bulundu.

İSKEÇE TÜRK BİRLİĞİ DAVASI
Batı Trakya Türk Azınlığı'nın en eski derneği olan ve 1927 yılında kurulan İskeçe Türk Birliği isminde "Türk" kelimesi olan Gümülcine Türk Gençler Birliği ve Batı Trakya Türk Öğretmenler Birliği ile aynı kaderi paylaştı. Yunanistan'ın "Batı Trakya'da Türk yoktur" politikasının bir gereği olarak 1983 yılında azınlığın tarihi dernekleri hakkında kapatma süreci başlatıldı. 1983 yılında dönemin İskeçe valisi Fanis Donnas'ın emriyle İskeçe Türk Birliği'nin tabelası söküldü. 1984 yılında valinin İskeçe Türk Birliği'nin kapatılması için mahkemeye başvurmasıyla uzun bir süreç başladı. İ.T.B'nin hukuk ve demokrasi mücadelesi 2005 yılının Şubat ayına kadar ülke içinde devam etti. Yargıtay'ın (Arios Pagos) Şubat 2005 tarihinde aldığı kesin kapatma kararından sonra İskeçe Türk Birliği, mücadelesini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıdı. 2005 yılının Temmuz ayında yapılan başvuruyla İ.T.B davasının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi süreci başladı. Davanın AİHM süreci ikibuçuk yıl sürdü. Geçtiğimiz günlerde görüşülen davanın sonucu 27 Mart Perşembe günü açıklandı. Strazburg'daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, İskeçe Türk Birliği'ni haklı buldu.

İskeçe Türk Birliği davasında mahkeme sözkonusu derneğin yarım asırdan daha fazla bir süre faaliyet gösterdiğini ve Yunan mahkemelerinin bu derneğin faaliyetleriyle kamu düzenini bozan herhangi bir neticesine rastlanmadığına dikkat çekti. Mahkeme ayrıca İskeçe Türk Birliği'nin varlığı ve faaliyetleri etnik bir azınlığın varlığını teşvik ediyor kanısı uyansa bile, bunun bir tehlike olarak algılanmaması gerektiğini, aksine uluslararası hukuka göre bu tür faaliyetlerin korunması ve hatta desteklenmesi gerektiği şeklinde görüş bildirdi. İskeçe Türk Birliği'nin hiç bir üyesinin şiddet kullandığına dair bir örneğin bulunmadığı da kaydedildi.

MAHKEME HEYETİ

Mahkeme Başkanı
Nina Vajic (Hırvatistan)

Üyeler
Khanlar Hajiyen (Azerbaycan)
Dean Spielmann (Lüksemburg)
Sverre Erik Jebens (Norveç)
Giorgio Malinverni (İsviçre)
George Nicolaou (Kıbrıs)
Petros Pararas (Yunanistan)


İTB AVUKATI ORHAN HACIİBRAM
İskeçe Türk Birliği'nin avukatı Orhan Hacıibram GÜNDEM'e yaptığı açıklamada AİHM'nin İskeçe Türk Birliği'ni haklı bulduğunu belirterek "Mahkeme, İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. ve 11. maddesine dayanarak Yunanistan'ı mahkum etmiştir. Bu maddeler, makul süre, adil yargılama ve örgütlenme özgürlüğüyle ilgilidir. Karar Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne uygun olmuştur." dedi.

İTB BAŞKANI OZAN AHMETOĞLU
İskeçe Türk Birliği Başkanı Ozan Ahmetoğlu İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararını 'tarihi bir karar' olarak nitelendirdi. İTB Başkanı Ahmetoğlu şöyle dedi: "Mahkemenin kararı lehimize olduğu için gerçekten mutluyuz. Bu dava sadece derneğimizin üyeleri tarafından değil, tüm Batı Trakya Türkleri tarafından merakla bekleniyordu. Azınlığın tarihi dernekleri 25 yıldır hiç haketmedikleri bir haksızlığa maruz kaldı. Derneklerimizin resmi dernek statüsünden çıkartılarak Türk azınlığın örgütlenme özgürlüğüne, sosyal ve kültürel gelişmesine engel olundu. Biz çeyrek asırdır sürdürdüğümüz demokrasi ve hukuk mücadelesinde adaletin eninde sonunda tecelli edeceğine inanıyorduk. Bu inancımızı hiç bir zaman yitirmedik. Çünkü haklı olduğumuzu biliyorduk. İskeçe Türk Birliği 81 yaşında ve sadece azınlığın değil, bölgenin en eski derneklerinden biri. Önümüzdeki süreçte mahkemenin kararına itiraz yapılabilmesi için üç aylık bir süre var. O süreyi bekleyeceğiz. Kararın tüm topluma hayırlı olmasını diliyoruz."